Sprzęt do stref zagrożonych wybuchem (ATEX)
Atmosfera potencjalnie wybuchowa występuje, gdy mieszanina gazów, oparów, mgieł lub pyłów powietrza łączy się w sposób, który może ulec zapłonowi w określonych warunkach pracy.
Urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem (ATEX) obejmują szereg produktów, w tym między innymi te stosowane na stałych platformach morskich, zakładach
petrochemicznych, kopalniach i młynach.
Prawodawstwo UE i ATEX
W ATEX Dyrektywa 2014/34 / UE Sprzęt pokrywy i systemy ochronne przeznaczone do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.
Dyrektywa określa zasadnicze wymagania w zakresie zdrowia
i bezpieczeństwa oraz procedury oceny zgodności, które należy zastosować przed wprowadzeniem produktów na rynek UE.
Jest ona dostosowana do nowej polityki ramowej i obowiązuje od 20 kwietnia 2016 r., Zastępując poprzednią dyrektywę 94/9 / WE .
Bezpieczny sprzęt
Każdy pracodawca, który na terenie swojego zakładu przetwarza palne i wybuchowe pyły, gazy, pary cieczy, jest zobowiązany zapewnić minimalny poziom bezpieczeństwa wybuchowego.
Określając środki ochronne, należy zapewnić realizację następujących celów w podanej kolejności:
• zapobieganie tworzeniu się atmosfery wybuchowej;
• zapobieganie wystąpieniu zapłonu atmosfery wybuchowej;
• ograniczenie szkodliwego efektu wybuchu, w celu zapewnienia ochrony zdrowia i bezpieczeństwa osób pracujących.
Tam, gdzie wyeliminowanie atmosfery wybuchowej czy źródeł zapłonu nie jest możliwe, należy uczynić wszystko, aby ewentualna eksplozja wyrządziła jak najmniejszą szkodę ludziom i mieniu znajdującemu się w jej najbliższym otoczeniu.
Podstawowym zabezpieczeniem jest odpowiednie wyposażenie, czyli urządzenia elektryczne, mechaniczne, instalacje, itp., których konstrukcja przystosowana jest do pracy w strefach zagrożonych wybuchem. Wymagania, jakie powinno ono spełniać, opisane są w dyrektywie ATEX 94/9/WE oraz w normach, które są z nią zharmonizowane. Przykłady to: PN-EN 60079 oraz PN-EN 13463 (patrz ramka).
Przy zakupie trzeba się sugerować oznakowaniem sprzętu. Najważniejsze informacje to: grupa, kategoria, rodzaj ochrony przeciwwybuchowej, grupa wybuchowości, klasa temperaturowa i maksymalna temperatura powierzchni. W podziale na grupy kryterium jest miejsce użycia.
Wyróżnia się dwie grupy: I i II. Do pierwszej zaliczane są urządzenia, które można wykorzystywać w górnictwie, tam gdzie występuje zagrożenie wybuchem metanu lub pyłu węglowego. Te należące do grupy II mogą być natomiast używane w atmosferach wybuchowych, ale poza górnictwem.
OZNAKOWANIE
W obrębie grupy I wydzielono dwie kategorie: M1 oraz M2. Urządzenia kategorii M1 zapewniają bardzo wysoki stopień zabezpieczenia, tzn. wciąż pracują w atmosferze wybuchowej nawet w momencie wystąpienia rzadkiej awarii, a w razie niezadziałania jednego z zabezpieczeń drugie, niezależne, spełni swoją funkcję. Poziom bezpieczeństwa jest zapewniony również wtedy, gdy dojdzie do dwóch, osobnych uszkodzeń. Sprzęty kategorii M2 gwarantują natomiast wysoki poziom bezpieczeństwa, a w razie wystąpienia atmosfery wybuchowej są wyłączane.